dinsdag 3 mei 2016

Jean Michel Jarre - Electronica 2 - The Heart of Noise

Intensief als de promotiecampagne van "Electronica 1" was, zo snel lijkt de verworven aandacht alweer verdwenen. In de laatste jaren is dit eigenlijk de algehele trend in de muziekindustrie.
De meeste media-aandacht verscheen tegelijkertijd in ongeveer drie significante maanden rondom de releasedatum.
Maar gelukkig is daar op tijd het tweede deel van Jean Michel Jarre's monsterproject - genaamd "Electronica 2 - The Heart of Noise", dat op 6 mei in de winkels ligt.

De promotiecampagne voor deze tweede fase heeft een andere benadering dan voorgaande campagne. Met het ontbreken van specifieke promotie voor de album-release (met uitzondering van enkele losse aankondigingen), lijkt het erop dat Jarre's management en platenmaatschappij vertrouwen op het succes van "Electronica 1", de kruiselingse promotie door de meewerkende artiesten en de komende concertreeks, om zo de promotie en verkopen van "Electronica 2" op gang te helpen. Althans, tot dusver.
Ineens, twee weken voor de album-release, worden de promotionele activiteiten weer opgepakt en verschijnt Jarre weer vaker in de media.

Een hitsingle die een aantal weken in de top van de hitlijsten staat, lijkt het enige dat niet inbegrepen is in de verwachte erkenning voor dit project, commercieel gezien. En ik ben er niet zeker van of een dergelijke single met de beoogde hitpotentie inbegrepen is in "Electronica 2 - The Heart of Noise". Maar wat doet dit ertoe, artistiek gezien? De omvang van het project is nog steeds immens en ongeëvenaard op deze schaal. Daarnaast is de muziek goed.
En dan hebben we nog de komende intensieve concertreeks om naar uit te kijken, aangekondigd als "Electronica World Tour", waar het concept ook live op het podium een vorm krijgt.

14 Maart zijn als eerste previews van 30 seconden van alle tracks van het nieuwe album te horen via de webshop van Sounds in Venlo.

Hier volgen de tracks, waarvan 15 samenwerkingen en 3 solotracks:

Erwan Castex (Rone).
1) The Heart of Noise - part 1 (featuring Rone) - 4'26

Voor deze samenwerking had ik nog nooit gehoord van Rone. Enigszins merkwaardig, aangezien hij al een hoop bereikt heeft sinds zijn muzikale debuut in 2008.
De 35-jarige Parijsenaar Erwan Castex verhuisde naar Berlijn in 2011 om nieuwe inspiratie op te doen.
En vóór Björk's "Stonemilker" in 2015, verscheen Rone's eerste videoclip in virtual reality, wat hem gelijk een pionier maakte.
Jarre en Rone zijn samengebracht door hun connectie met het Franse platenlabel InFiné.

De tweede fase van het “Electronica”-project wordt ingeleid door hartslagen, gevolgd door een herkenbare collage van vintage Jarre-geluiden. Een tamboerijn leidt een slepende driekwartsmaat, waarna het hoofdthema er in komt.
Het thema (waarvan Jarre twee solo-interpretaties opgenomen heeft) is verspreid over drie nummers op dit album. “The Heart of Noise – part 1” is de meest dromerige variant van de drie.

“The Heart of Noise – part 1” gaat naadloos over in “The Heart of Noise – part 2”.

2) The Heart of Noise - part 2 - 4'10
De melodielijn van "The Heart of Noise - part 1" is tevens de basis van "The Heart of Noise - part 2". Ondanks dat het tempo wordt opgevoerd en een lekkere beat dit tweede deel van de nodige energie voorziet, blijft het dromerige karakter van het voorgaande nummer behouden.

De op 25 januari gepubliceerde trackstory van "The Heart of Noise" doet suggereren dat zowel “The Heart of Noise - part 1” als “part 2” tot de samenwerking van Jarre en Rone horen. Bij de credits van het tweede deel staat alleen de naam van Jarre vermeld.

Tot dusver de inleiding van “Electronica 2”.

Neil Tennant & Chris Lowe
(Pet Shop Boys).
3) Brick England (featuring Pet Shop Boys) - 4'01

31 Maart - een dag voor de officiële release van het nieuwe Pet Shop Boys album, "Super" - is de première van de samenwerking tussen Jean Michel Jarre, Neil Tennant en Chris Lowe te horen op BBC Radio 2.

Waar de eerste 2 nummers van dit album overduidelijk als inleiding bedoeld zijn, markeert deze samenwerking met de legendarische Britse synthpop-formatie, bekend van "West End Girls", "It's A Sin" en "Go West" als enkele van hun vele hits, het echte begin van "Electronica 2". De toon is gezet.

Een lo-fi 8-bits arpeggio is het hele nummer door te horen. Het lekkere ouderwetse Pet Shop Boys-geluid en pakkende melodielijnen mengen uitstekend met Jarre’s typerende geluiden van de lead solo en vocoder uit de periode van “Chronologie”.
PSB-analyticus Wayne Studer schreef een interessant artikel met de uitleg van de songtekst.

“Brick England” is het eerste nummer dat via een niet-officieel kanaal uitlekt, twee weken voor de release.

Julia Holter.
4) These Creatures (featuring Julia Holter) - 3'40

Julia Shammas Holter woont in Los Angeles en is met haar 31 jaar de jongste artiest die te horen is op "Electronica 2".

Na het inzetten van de arpeggio zorgen de bewerkte gelaagde vocalen voor desoriëntatie door uit het ritme lopen. Dit maakt "These Creatures" vanaf het allereerste begin gelijk al interessant.

Ondanks dat er misschien niet heel veel gebeurt in deze track, ligt de kracht in de dromerige sfeer die wordt neergezet. Een sfeer die klinkt als een mix van de muziek van Allison Goldfrapp en Lana del Rey. Geleidelijk worden er meer lagen toegevoegd en krijgt het nummer een warme sound.

Primal Scream.
5) As One (featuring Primal Scream) - 3'58

De huidige formatie van Primal Scream bestaat uit vijf leden. Sinds de oprichting van de band in 1982 wisselde de bandbezetting regelmatig.
In de loop van de jaren ontwikkelde de muziekstijl van de band van psychedelisch tot garagerock tot dance. Deze laatste stijl ligt precies in de lijn van de track op dit album.


De sample aan het begin van “As One” doet denken aan de openings-sample van Jarre’s meesterwerk “Ethnicolor”. De rest van deze track komt in de verste verte niet in de buurt van de epische track uit 1984, maar ontwikkelt zich al snel tot een uitermate dansbaar nummer.

De samenwerking met de Schotse indie-rock band klinkt als een mix van “Chronologie 4” en “Hey Gagarin”. De hoge solo zangstem doet denken aan die in de Pet Shop Boys' "Go West".
Rond de 3 minuten komt er een hip-hop ritme als break, waarna het nummer in hetzelfde ritme als voor de break doorzet naar het einde.

Als je je inschrijft voor de mailinglist van www.jeanmicheljarre.com, ontvang je vanaf 22 april een preview van deze track.

JMJ & Gary Numan.
6) Here For You (featuring Gary Numan) - 3'59

Bij de eerste noot van "Here For You" is gelijk het onmiskenbare geluid van Gary Numan te horen. Sterk refererend naar zijn grote hit "Cars", door middel van de synthklanken, waarna het unieke stemgeluid inzet. Op een of andere manier nooit helemaal zuiver, maar dat maakt Gary's stem toch redelijk geniaal.

In deze track is een hele duidelijke balans te horen in de inbreng van zowel Numan als Jarre. En dit is niet geheel onverwacht. Als je vorig jaar een beetje de sociale media van beide heren in de gaten hebt gehouden, is het niet onopgemerkt gebleven dat er tussen de twee een hechte vriendschap is ontstaan. En dit is behoorlijk duidelijk te horen in het uiteindelijke resultaat van hun samenwerking.

JMJ, Hans Zimmer
& Armin van Buuren.
7) Electrees (featuring Hans Zimmer) - 4'10

Hans Zimmer is een befaamd componist van Hollywood filmmuziek sinds het begin van de jaren '80, waar hij veel synthesizers en elektronica gebruikte om zijn muziekstukken en soundtracks, zoals "Rain Main", op te nemen. In de laatste jaren werd de muziek van Zimmer bombastischer en orchestraler, en schreef hij soundtracks voor onder andere "Pirates of the Carribean", "Gladiator", "Inception" en het recente meesterwerk "Interstellar".

De samenwerking tussen Jarre en Zimmer, "Electrees", klinkt elektronisch, maar heeft een orkestrale benadering.
De intro bevat veel typische Jarre-geluiden en -effecten. Pads en strijkers verhogen geleidelijk de sfeer, pauken worden geïntroduceerd en een meisjeskoor zet in. Naarmate het stuk vordert wordt het steeds filmischer, en waan je je midden op de Caraïbische zee, varend richting de aftiteling van de film. Een fraai ingetogen muziekstuk dat subtiel toewerkt naar een climax.

JMJ & Edward Snowden.
8) Exit (featuring Edward Snowden) - 6'19

Speculaties deden de ronde dat E.S. (waarmee de samenwerkende 'artiest' in eerste instantie aangekondigd was) waarschijnlijk de initialen van klokkenluider Edward Snowden zouden zijn. Op 11 april wordt dit inderdaad bevestigd, met het verschijnen van het cover artwork voor de exclusieve Record Store Day 7 inch single. Met uitzondering van zijn passie voor elektronische muziek, is Snowden op geen enkele manier direct verbonden met dit muziekgenre (maar dat was Lang Lang ook niet, op "Electronica 1"). Daarnaast moet dit wel de enige samenwerking zijn die niet persoonlijk tot stand is gekomen. In de week voor de single-release - toen het nummer al lang en breed opgenomen was - kreeg Jarre de enige mogelijkheid om Snowden in het geheim te ontmoeten in Moskou.

Naast Jarre's uitgesproken steun tot verlenen van politiek asiel voor Julian Assange, is het duidelijk dat ook met "Exit" een duidelijk politiek statement wordt afgegeven. Iets wat eigenlijk perfect past in andere concept van het "Electronica"-project: hedendaagse sociale aspecten. En het feit dat iedereen constant in de gaten gehouden wordt is hier onderdeel van.
(Politieke) statements in Jarre's muziek zijn niet nieuw.
Een van de redenen dat Jarre de eerste westerse muzikant was die in China na het Mao-tijdperk optrad, in 1981, is het feit dat zijn instrumentale muziek geen politieke statements zou bevatten. Dit is in ieder geval wat men dacht.
Jaren later, met tracks als "Revolutions", "Gloria, Lonely Boy", en nu ook "Exit", heeft Jarre teksten aan zijn muziek toegevoegd om statements te maken.

De track zelf is een enorm energieke techno-track die me doet denken aan de track "Metamorphoses", welke Jarre uitvoerde tijdens zijn optredens in Avignon (2001) en Bourges (2002). Aangevuld met uitspraken door Edward Snowden over privacy.
Het nummer eindigt met de duidelijke actuele boodschap: "And if you don't stand up for, then who will?"

De bijbehorende videoclip verschijnt op internet op 28 april.

JMJ & Merrill Beth Nisker (Peaches).
9) What You Want (featuring Peaches) - 3'27

Op 11 maart wordt "What You Want" aangekondigd als eerste single van dit deel van het project. De volledig roze gekleurde sensuele videoclip is niet meer dan een 90 graden gekantelde mond van de zangeres die de meegeprojecteerde songteksten voordraagt/zingt.

De 47-jarige Merrill Beth Nisker staat bekend om haar provocerende en seks-gerelateerde songs. Ook dit nummer zet deze trend redelijk voort, en begeeft zich in de sensuele sfeer van Madonna’s “Justify My Love”.

Of je dit nummer nu iets vindt of niet, de kracht van de minimale en simplistische benadering zorgt ervoor dat "What You Want" - net als de meeste andere tracks van het "Electronica"-project - toegankelijk is voor een groot publiek.


JMJ & Sebastian Tellier.
10) Gisele (featuring Sebastien Tellier) - 3'43

De 41-jarige Fransman Sébastien Tellier is een multi-getalenteerde DJ, zanger en acteur. In 2008 representeerde hij Frankrijk tijdens het  Eurovisie Songfestival in Belgrado. Controversieel, omdat dit de eerste Franse inzending was in de Engelse taal.

Het lekkere poppy ritme en de door synthesizer gespeelde melodielijn (die doet denken aan “Living On Video” van Trans-X) worden aangevuld door energieke arpeggio’s, waardoor de vaart er lekker in zit.
De in het begin enigszins overstuurd klinkende en met Frans accent ingezongen zanglijnen gaan later over in vocalen met autotune.

Alex Paterson & Thomas Fehlmann
(The Orb).
11) Switch on Leon (featuring The Orb) - 4'43

De Britse psychedelische ambient techno-dubgroep, The Orb (op dit moment bestaande uit Alex Paterson en Thomas Fehlmann), stond in de jaren '90 aan het begin van de golf van ambient house.

Het is nooit duidelijk geweest of The Orb's "Toxygen" uit 1997 een afgekeurde productie was voor een van Jarre's remixprojecten, of dat het een ode was aan de Fransman.

"Switch on Leon" verwijst naar een baanbrekende periode in de elektronische muziekhistorie, en geeft een knipoog naar Leon Theremin, uitvinder van de Theremin, alsook de "Switched on" klassieke muziek-interpretaties door Wendy Carlos op de eerste analoge synthesizers.

Een gesproken tekst in het Russisch leidt het nummer in. Na het invallen van belletjes en een baslijn komen er ook Engels gesproken citaten langs die betrekking hebben op de Theremin (en onder andere ook de Moog synthesizer). Dit gebeurt op een manier die typerend is voor The Orb. Het nummer bestaat uit fragmenten, die perfect samensmelten, waardoor "Switch on Leon" van begin tot eind weet te boeien.

Dat dit een ode is aan het door de uit Rusland afkomstige Leon Theremin is, wordt extra geïllustreerd door het op de achtergrond klinkende typerende zingende zaaggeluid van het eerste elektronische muziekinstrument, daterend uit 1919. En voor de verandering wordt dit zo goed als antieke instrument eens een keer niet bespeeld door Jarre zelf.
Halverwege zet een breakbeat in. Aan het einde van het nummer gaat het betoverende gezang van de Theremin op in een zee van geluiden. De baspartij laat nog een keer van zich horen, om vervolgens in deze zelfde brei van geluiden op te lossen.
Naar mijn mening zonder twijfel een van de meest briljante tracks van “Electronica 2”.

Moritz Friedrich (Siriusmo).
12) Circus (featuring Siriusmo) - 3'09

De in Berlijn woonachtige Moritz Friedrich brengt sinds 2000 muziek uit onder zijn artiestennaam Siriusmo, en maakte sindsdien een groot aantal remixen voor onder andere Boys Noize, Gossip en Scissor Sisters. Hiernaast werkt hij als illustrator en graffiti-artiest.

Een gated sequencer-loop die klinkt als een compositie van Bach vormt de introductie van het nummer en werkt toe naar de melodielijn. De zorgvuldige opbouw en vrolijke majeur-melodie zorgen ervoor dat “Circus” erg aanstekelijk werkt (ondanks dat mijn voorkeur over het algemeen uitgaat naar mineurstemmingen in de muziek). Tijdens de eerste break zijn vocoder-geluiden als in “Calypso 3” te horen. Zodra het thema er weer inkomt, worden er steeds meer lagen toegevoegd, waardoor het een uiterst interessant nummer is.

Dieter Meier & Boris Blank (Yello).
13) Why This, Why That and Why? (featuring Yello) - 3'58

Wanneer Boris Blank en Carlos Perón Yello oprichten in de late jaren '70, realiseren ze dat ze een zanger nodig hebben. Dieter Meier sluit zich aan bij het Zwitserse duo.
Perón verlaat de band in 1983 om zich te richten op een solo-carrière. Hierna hebben Meier en Blank groot succes met "Oh Yeah" en "The Race". De band maakt voornamelijk gebruik van Boris Blank's extensieve geluidsbibliotheek van meer dan 100.000 geluiden.

Juli 2015 vertolkte Dieter Meier een akoestische versie (gitaar en zang) van "Why This, Why That and Why?" tijdens een interview op het Zwitserse BalconyTV. Uiteindelijk heeft dit geleid tot de versie die te horen is op "Electronica 2".

Een van de briljantste stemmen uit de popmuziek - die van Dieter Meier - draagt in dit rustige nummer een tekst voor waarin vragen gesteld worden tijdens verschillende levensperiodes. Tussen de teksten door klinkt er een synthesizer-koor. Dit zo een track kunnen zijn van een van de recentere Yello-albums.

Jeff Mills.
14) The Architect (featuring Jeff Mills) - 4'43

Techno DJ en producer Jeff Mills is geboren in Detroid in 1963.
De basis van zijn setup is een Roland TR-909. Het feit dat hij gebruik maakt van gemiddeld 70 lp's per uur, geeft aan dat hij zoveel mogelijk materiaal en invloeden verwerkt in zijn muziek. Dit is ook duidelijk terug te horen in "The Architect". Naast zijn uiteenlopende producties, trad hij in 2006 op met een 70-koppig orkest.

Eerst zijn er geluiden die rechtstreeks uit een industriële werkplaats lijken te komen. Het tempo van het ritme wordt opgevoerd als een trein die op gang komt. Je kunt hierbij de constructie van een architectonische creatie voorstellen.

Orkestrale samples leiden de beat in die rond de 2 minuten ingezet wordt. De elementen die te horen zijn bevatten samples en geluidseffecten, en zorgen voor een boeiende reis. Een van de lekkerste en meest interessante tracks van “Electronica 2” die naar mijn mening veel te kort duurt. Het enige irritante is een hele hoge frequentie die te horen is tussen 1:06 en 2:30.

Cyndi Lauper.
15) Swipe To The Right (featuring Cyndi Lauper) - 4'54

“Swipe To The Right” refereert naar de benodigde handeling voor het selecteren van een kandidaat bij dating-apps zoals Tinder.
Het nummer is een beetje opgebouwd als “Travelator – part 2” (met Pete Townshend) van “Electronica 1”, met het grote verschil dat dit nummer als een echte ‘smashing club-hit’ klinkt.

Het nummer - dat groeit met de luisterbeurt - wordt vertolkt door het zeer herkenbare hoge en krakende stemgeluid van de zangeres van “Girls Want To Have Fun” en “True Colors”. Een vocoder (waarschijnlijk ingezongen door Jarre) zingt de titeltrack diverse malen tijdens het refrein.
Het eind van het nummer is een instrumentaal intermezzo met interessante akkoordwisselingen. Hierin zijn diverse elementen uit de tijd van “Oxygene” te horen: een analoge drumcomputer, Eminent strings en een herkenbare wind.

JMJ & Christophe.
16) Walking The Mile (featuring Christophe) - 4'52

Bij het horen van het 30 seconden durende lo-fi fragmenten van "Electronica 2", sprong deze track er voor mij gelijk al uit. Een duistere sound, slepende beat, en het overduidelijk herkenbare hoge zanggeluid van Christophe (wiens echt naar Daniel Bevilacqua is).

In de jaren '70 heeft Jarre al enkele producties samen met Christophe gedaan, waarvan de bekendste waarschijnlijk wel "Let Mots Bleus" is. Het is dan ook te gek om te horen hoe vandaag de dag dergelijke samenwerkingen nog steeds werken.

“Walking The Mile” klinkt onheilspellend en duister en zou zo een nummer van Massive Attack kunnen zijn uit de periode van “Angel”. Christophe zet met zijn herkenbare hoge stemgeluid in na een vintage-klinkende intro. Hierna volgen erg sterke melodielijnen, met vreemde geluiden op de achtergrond. Vanaf 1:13 wordt er een spaghetti-western gitaar ingezet, waarna tijdens de onderbrekingen diverse andere gitaargeluiden en -effecten te horen zijn. De uittro bevat flarden mondharmonica, percussie, breaks en andere geluiden. Zonder meer een van mijn favoriete tracks van dit toch al sterkte album.

17) Falling Down - 3'23
“Falling Down” begint met de intro die tijdens de video-trailer van “Electronica 2” te horen is. Een analoge sequence, aangevuld door strings en een melodie-lead op de achtergrond. De zanglijn wordt gezongen door een vocoder. Deze luchtige track is de aanloop naar de laatste track van “Electronica 2”.

18) The Heart of Noise (The Origin) - 2'39
Dit was het eerste nummer dat opgenomen werd voor het "Electronica"-project. Jarre besloot uiteindelijk dat dit de beste track was om het project mee af te sluiten.
Het thema is hetzelfde als van de eerste twee tracks op dit album. Het grootste verschil tussen “The Heart of Noise - part 2” en “The Heart of Noise (The Origin)” is het ritme, waardoor “part 2” uiterst dansbaar is, en deze laatste variant in de categorie chill-out thuis hoort. Alle drie de tracks zijn uiteindelijk verschillende mixen van hetzelfde materiaal, en niet zozeer aparte tracks. Desondanks is het een goed uitgedachte afsluiter van het “Electronica”-project.



En zo komt een einde aan het tweede deel van de “Electronica”-epos. Misschien in tegenstelling tot mijn verwachtingen is “Electronica 2 – The Heart of Noise” een tamelijk ander album geworden dan “Electronica 1 – The Time Machine”. Aan de ene kant natuurlijk logisch, uitgaande van de individuele songs die op beide albums te horen zijn. Maar als we beide albums naast elkaar leggen, voelt het toch alsof er op het eerste deel toch nog een beetje gezocht werd naar de vorm die in deel 2 aanwezig is. En ondanks de wederom zeer gevariëerde verzameling van muziekstukken, lijkt alles op dit album nog net iets dichter bij elkaar te liggen dan op het vorige. Wat wederom Jean Michel Jarre’s meest belangrijke verdienste is voor dit project.

Wat nog meer opvalt zijn de muzikale toevoegingen door Jarre. De 30 verschillende samenwerkingen voor dit project zijn al een stuk muziekgeschiedenis op zichzelf te noemen. Het laat een ruim spectrum aan elementen horen uit de afgelopen eeuw dat de elektronische muziek zich heeft ontwikkeld. Het gegeven dat Jarre tevens diverse elementen uit zijn gehele eigen oeuvre laat terugkomen in de verschillende nummers, legt nog meer de nadruk op het tijdsverloop dat met dit project overbrugd wordt. Bovendien geeft Jarre hiermee meer eigen identiteit aan het geheel dan in eerste instantie opvalt.

Natuurlijk kunnen we eindeloos discussiëren over de artiesten die niet te horen zijn op dit project, zoals de vooraf aangekondigde David Lynch, Mirwais, Trent Reznor en zijn geopperde 'vervanging' DeadMaus, maar ook de ontelbare andere optionele artiesten (inclusief de onmogelijk realiseerbare suggesties door fans). Jarre was vastbesloten over de huidige selectie van 30 namen voor "Electronica".
En ik denk dat dit geresulteerd heeft in een zeer goed uitgebalanceerde en hoogstaande verzameling van artiesten gerelateerd aan elektronische muziek. De gevariëerde selectie van legendarisch en beroemde, tot relatief onbekende namen, had niet beter de historie en huidige status van elektronische muziek weer kunnen geven.

Voorlopig blijft het nog wel een groot vraagstuk of de samenwerkingen met Pete Townshend, "Travelator - part 1" en "Travelator - part 3" ooit het licht gaan zien.

Terwijl Jean Michel Jarre-fans van over de hele wereld zich voorbereiden op de komende concerten, dromen we stiekem van "Electronica 3".Wat niet geheel onrealistisch is, want het samenwerkingen gaan ondertussen gewoon door: Jarre werkte mee aan het nieuwe album van Christophe, en hij is in zijn studio gesignaleerd met niemand minder dan Damon Albarn, voor een nieuw project van Gorillaz.



Speciale dank aan Sony Music Nederland.

Bronnen:- Wikipedia;
- "Electronica 2" track stories: https://www.youtube.com/user/JeanMichelJarreVEVO

Foto's en afbeeldingen:- Bovenstaande foto's zijn afkomstig van de sociale media van Jean Michel Jarre en de meewerkende artiesten aan "Electronica 2 - The Heart of Noise", Google, en van printscreens van de trackstory-video's;
- Album- en single-artwork zijn auteursrechtelijk beschermd eigendom van Sony Music.


Deze Nederlandse versie van deze album-bespreking is exclusief gepubliceerd voor www.jeanmicheljarre.nl.
De Engelse vertaling van deze album-bespreking is hier te lezen


Lees hier mijn review van "Electronica 1 - The Time Machine".

Geen opmerkingen:

Een reactie posten